De Vakantieman: reisreportages en kneuterigheid op tv
Het landenspel, reisreportages en Hollandse kneuterigheid: dat was De Vakantieman in een notendop. In 1991 presenteerde Frits Bom de eerste aflevering van dit tv-programma over reizen en vakantie. En het werd direct een succes.
In de 21e eeuw zijn we behoorlijk verwend met websites als TripAdvisor. Met een paar muisklikken weten we precies welke hotels en trekpleisters voor ons geknipt zijn en welke we beter kunnen mijden. Dat was vroeger wel anders. Ik zie mijn vader nog op de bank zitten met een berg reiscatalogi op schoot, op zoek naar een mooi en betaalbaar adresje. En als hij eenmaal had geboekt, was het maar afwachten of het er inderdaad zo schitterend was als de catalogus beloofde.
Gelukkig konden we in de vroege jaren negentig op de hulp van één deskundige rekenen: de Vakantieman. Dat was Frits Bom, presentator van het gelijknamige tv-programma. Elke week besprak hij de mooie en minder mooie vakantiebestemmingen in binnen- en buitenland. Waar kun je het beste vissen? En waar is de lucht altijd blauw? De Vakantieman had altijd een antwoord paraat.
De Vakantieman was niet alleen informatief, maar stond ook bol van het entertainment. Twee programmaonderdelen zijn mij vooral bijgebleven: de topografiequiz en het landenspel. In de topografiequiz reisde een medewerker van het tv-programma naar een populaire vakantiebestemming. Daar vroeg hij Nederlandse toeristen om hun vakantieplaats op een landkaart aan te wijzen. Meestal resulteerde dit in hilarische, foute antwoorden. Toeristen in Benidorm wezen met volle overtuiging bijvoorbeeld Japan of Antarctica aan.
Het landenspel was een staaltje van interactie tussen programmamaker en kijker in de tijd van vóór sms en Twitter. Ergens in Nederland had De Vakantieman een mand geplaatst. Degene die de mand vond, mocht deelnemen aan het landenspel. In dit spel toonde Bom een ronddraaiende landkaart waarop de deelnemer moest ‘schieten’. Het schot viel precies na dertig seconden en hopelijk was het de speler dan gelukt om de tv-camera op de landmassa te richten. Schoot hij buiten de kaart of in zee, dan had hij verloren. Schoot de speler op een plek op het land, dan moest hij met een wildvreemde uit het studiopubliek naar deze plaats afreizen. Met een beetje pech belandde je ergens in de Braziliaanse favela’s of Libische woestijn.
In 1997 stopte De Vakantieman. Een jaar later volgde nog een spin-off, De Vakantieman op reis, maar de perfecte balans van informatie, entertainment en kneuterigheid was verdwenen. Na één seizoen verdween het programma alweer van de buis.
Zal er ooit nog een passend vervolg komen? Als het aan Frits Bom ligt wel: in een interview van 2011 verklapt hij graag een comeback te maken met het programma. Mocht het zover komen, dan kan TripAdvisor wel inpakken. (Naschrift: IJdele hoop, helaas. Frits Bom is op 19 oktober 2017 overleden.)
Foto: Saint Jude’s Photos. Dit artikel verscheen oorspronkelijk op TYPISCH 90’s.